ادبیات نظری تحقیق مالکیت فکری، حقوق مالکیت فکری در 20 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
بخشی از متن :
مبحث نخست : مفهوم مالکیت فکری و انواع آن
گفتار نخست : تعاریف مالکیت فکری از دیدگاه حقوقدانان داخلی
هنگامی که به بحث پیرامون مالکیت فکری و حقوق مربوط به آن می پردازیم ،
در مرحله نخست ، می بایست نسبت به روشن نمودن تعریف دقیقی از آن پرداخته
شود و نظر اندیشمندان و صاحبنظران علم حقوق پیرامون حق مالکیت فکری را بیان
نمود .
اصطلاح « حقوق مالکیت فکری » از سه واژه حقوق ، مالکیت و فکری بافته شده
است . برای روشن شدن جایگاه آن باید به بررسی این سه واژه بپردازیم :
حقوق ، جمع حق است و در اصطلاح حقوقی عبات است از « قدرتی که از طرف
قانون به شخصی داده شد حق نامیده می شود که در این معنا دارای ضمانت اجرایی
نیز می شود ».[1]
مالکیت مفهومی است اعتباری و آن چیزی است که از متعلق به شخص می باشد و
دارنده اش می تواند هر گونه بخواهد آن را به کار گیرد و دیگری نمی تواند
برابر قانون ، بی اجازه دارنده این حق از آن بهره ببرد .
اصطلاح فکری نیز به آفریده های ذهنی بشر و آنچه از اندیشه و ذوق او تراوش می کند ، گویند .
اصطلاح حقوق مالکیت فکری[2] برای اولین بار توسط
یک حقوقدان بلژیکی بکار رفت و از آن به عنوان " مالکیت های غیر مادی" نیز
یاد شده است . در کتب حقوقی ما بیشتر از آن به عنوان « حقوق مالکیت معنوی »
نام برده شده است [3]. معنوی از آن جهت مورد اشاره قرار گرفته است که تنها بعد مادی آن مد نظر نبوده بلکه آنچه که نتیجه فکر انسان نیز میباشد ، مد نظر واقع شده است .
در اینجا با توجه به اینکه حوزه شمول و گستره لفظ
معنوی فراوان بوده و معانی متعددی را برای آن تعریف نموده اند بنظر می آید
که آنطور که شایسته است در رابطه با آفرینش های فکری این لغت جامع میباشد
ولی مانع نیست . زیرا هدف و مقصود ازحقوق این نوع مالکیت ، حقوقی است که
منبعث از افکار و اندیشه و قوه تعقل خردورزان و اندیشمندان میباشد . در
صورتی که کلمه « فکری » دارای حیطه گسترده ای است که یکی از آنها حق مالکیت
معنوی است . ضمن اینکه کلمه معنوی در اکثر مواقع در مقابل کلمه مادی ،
صوری و ظاهری بیان می شود . حقوق مالکیت فکری در اسناد
بین المللی حقوق بشر همچون اعلامیه های جهانی حقوق بشر ، میثاق مدنی و
سیاسی و میثاق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مورد توجه بوده است و بررسی این
حقوق در حوزه مالکیت فردی معنی پیدا می کند .[4]
در قوانین ایران تعریفی از حق مالکیت فکری ارائه نشده است اما با در نظر
گرفتن جمیع جهات می توان تعریف فوق را از مواد مختلف قانون استنباط نمود .
« حقوق معنوی ؛ مزایائی است قانونی ، غیر مادی و مربوط به شخصیت
پدیدآورنده یک اثر فکری که به موجب آن ، وی برای همیشه از یک دسته حقوق
برخوردار است . » [5]
بدین سبب مزایایی برای صاحب فکر و اندیشه بوجود می آید که این مزایا پایدار بوده و قابلیت انتقال به غیر را داراست .
برخی از حقوق دانان در سه بخش به تعاریفی از حقوق مالکیت ادبی و هنری و مالکیت حق تالیف و مالکیت حقوق صنعتی پرداخته اند .
« مالکیت ادبی و هنری : حق استفاده مالی و انحصاری و موقت هنرمند یا نویسنده از هنر یا نوشته خود می باشد .
مالکیت حق تالیف : اختیار قانونی نویسنده در مورد استفاده مالی از اثر قلمی خود در مدتی که قانون معین کرده است .
مالکیت حقوق صنعتی : اختیار قانونی مخترع نسبت به استفاده مالی از
اختراع خود و نیز اختیار قانونی استفاده از علامت فابریک و یا اسم تجارتی و
یا هر نوع امتیاز دیگر را گویند ». [6]
عده ای از حقوقدانان نیز « حقوق مالکیت معنوی را حقوقی می داند که به
صاحب آن اختیار انتفاع انحصاری از فعالیت فکر و ابتکار انسان را می دهد .»
برای مثال حقی که تاجر و صنعتگر نسبت به نام تجاری یا مشکل خاص و علامت
کالاها و فرآورده های خود دارد ، یا حقی که نویسنده اثر ادبی یا مخترعی
نسبت به اثر و اختراع پیدا می کند ، حق مالکیت فکری است .[7]
[1] - محمدجعفر جعفری لنگرودی ، ترمینولوژی حقوق ، تهران ، انتشارات احمدی، چاپ نهم 1377 ، ص 216
[2] - Intellectual property rights
[3] - نور الدین امامی ، حقوق مالکیت فکری ، فصلنامه رهنمون ، نشریه مدرسه عالی شهید مطهری پاییز وزمستان 1371 ، شماره 2و3 ، ص 193
[4] - بهروز اخلاقی ، حق مالکیت فکری حقی بشری ، مصاحبه منتشر شده ، 1389
[5] - صمد حضرتی شاهین دژ ، به نقل از عبدالمحمد آیتی ،فصلنامه فلسفه ، کلام و عرفان ، سال 1387 ، شماره 10 ، ص 159
[6] - محمد جعفر جعفری لنگرودی ، همان ، ص 599 و 600
[7] - ناصر کاتوزیان ، دوره مقدماتی حقوق مدنی ( اموال و مالکیت ) ، نشر دادگستر ، چاپ اول1376 ، ص 23 و 24
